Tăng áp động mạch phổi là khi huyết áp trong các động mạch phổi trở nên cao bất thường. Nguyên do đến từ việc lòng mạch bị thu hẹp. Điều này làm căng tâm thất phải của tim và có thể dẫn đến suy tim. Vậy, nguyên nhân và triệu chứng bệnh là gì? Cách điều trị bệnh như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé.
1. Tăng áp lực động mạch phổi là gì?
Tăng huyết áp động mạch phổi là một rối loạn phổi hiếm gặp, trong đó các động mạch đưa máu từ tim đến phổi bị thu hẹp, khiến máu khó lưu thông qua các mạch hơn. Kết quả là huyết áp trong các động mạch này – được gọi là động mạch phổi – tăng cao hơn nhiều so với mức bình thường. Áp suất cao bất thường này làm căng tâm thất phải của tim, khiến tim mở rộng kích thước. Làm việc quá sức và mở rộng, tâm thất phải dần trở nên yếu hơn và mất khả năng bơm đủ máu lên phổi. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển của suy tim phải.
Tăng áp lực động mạch phổi xảy ra ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên nó phổ biến hơn ở thanh niên. Tỷ lệ bệnh ở phụ nữ nhiều gần gấp đôi so với nam giới.
2. Tại sao hẹp động mạch phổi?
Các chuyên gia tin rằng quá trình này bắt đầu từ việc lớp tế bào lót các mạch máu nhỏ ở phổi bị tổn thương. Tổn thương này xảy ra không rõ lý do, có thể gây ra những thay đổi trong cách các tế bào này tương tác với các tế bào cơ trơn trong thành mạch. Kết quả là, cơ trơn co lại và thu hẹp mạch.
3. Nguyên nhân nào gây ra tăng áp lực động mạch phổi?
Sau đây là một số nguyên nhân gây ra tăng áp động mạch phổi:
- Thuốc ăn kiêng: Mặc dù thuốc ức chế sự thèm ăn (dexfenfluramine và phentermine) đã được đưa ra thị trường, tuy nhiên, những người sử dụng thuốc ăn kiêng có nguy cơ phát triển tăng áp phổi tăng gấp 23 lần so với người không sử dụng.
- Bệnh gan, rối loạn thấp khớp, tình trạng phổi: Tăng huyết áp phổi có thể xảy ra do các bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh gan mãn tính và xơ gan. Rối loạn thấp khớp như xơ cứng bì hoặc lupus ban đỏ hệ thống (bệnh hiếm gặp) và các tình trạng về phổi, bao gồm khối u, khí phế thũng, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ( COPD ) và xơ phổi.
- Các bệnh lý về tim: Các bệnh tim, bao gồm bệnh van động mạch chủ, suy tim trái, bệnh hẹp van hai lá và bệnh tim bẩm sinh cũng có thể gây tăng huyết áp.
- Bệnh thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch: Cục máu đông trong động mạch phổi lớn có thể dẫn đến sự phát triển của tăng huyết áp ở động mạch phổi.
- Điều kiện oxy thấp: Sống ở độ cao, béo phì và ngưng thở khi ngủ cũng có thể dẫn đến sự phát triển của tăng huyết áp phổi.
- Di truyền học: Tăng huyết áp động mạch phổi trong một số trường hợp có thể được di truyền.
- Không rõ nguyên nhân: Trong một số trường hợp, không thể xác định nguyên nhân gây ra bệnh lý này
4. Các triệu chứng của tăng huyết áp phổi là gì?
Các triệu chứng của tăng huyết áp phổi thường không xảy đến cho đến khi tình trạng bệnh đã tiến triển. Triệu chứng đầu tiên của bệnh lý này thường là khó thở khi thực hiện hoạt động hàng ngày, chẳng hạn như leo cầu thang. Mệt mỏi, chóng mặt và ngất xỉu cũng có thể là các triệu chứng điển hình. Sưng ở mắt cá chân, bụng hoặc chân, môi và da hơi xanh và đau ngực có thể xảy ra khi tim căng lên. Các triệu chứng có nhiều mức độ nghiêm trọng và một bệnh nhân có thể không có tất cả các triệu chứng.
Trong các giai đoạn tiến triển hơn, bệnh tăng áp động mạch phổi xuất hiện các triệu chứng bao gồm:
- Nhịp tim bất thường (đánh trống ngực hoặc cảm giác mạnh, đau nhói)
- Bất tỉnh hoặc chóng mặt
- Khó thở liên tục trong khi tập thể dục hoặc hoạt động
- Khó thở khi nghỉ ngơi
5. Tăng áp lực ở động mạch phổi (PH) được điều trị như thế nào?
Tùy theo từng tình trạng sẽ có cách điều trị khác nhau. Nhìn chung, các phương pháp cơ bản bao gồm:
- Dùng thuốc điều trị
- Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
- Phẫu thuật (nếu cần thiết)
5.1. Thuốc
Nhiều loại thuốc khác nhau có sẵn để điều trị tăng áp động mạch phổi. Tùy thuộc vào nguyên nhân của tăng áp phổi, mức độ nặng của bệnh, khả năng tiến triển và khả năng dung nạp thuốc của bệnh nhân sẽ có liều lượng thuốc và sử dụng các loại thuốc không giống nhau.
5.2. Thay đổi chế độ ăn uống
- Ăn những thực phẩm tốt cho phổi có nhiều chất dinh dưỡng như kali (ví dụ: trái cây sấy khô, chuối, cam) và magiê (ví dụ: đậu phộng, đậu phụ, bông cải xanh) và vitamin.
- Hạn chế lượng calo tiêu thụ hàng ngày
- Hạn chế thực phẩm chứa đường tinh luyện, chất béo bão hòa và cholesterol.
- Ăn thực phẩm giàu chất xơ, bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, quả óc chó, trái cây và rau.
- Giảm lượng natri tiêu thụ hàng ngày:
- Chọn thực phẩm có nhãn “ít muối” và “natri thấp”.
- Tránh muối ăn và bột nêm.
- Tránh các sản phẩm thịt hun khói, ướp muối, ướp muối và đóng hộp.
- Tránh thức ăn nhanh và hạn chế thức ăn chế biến sẵn vì chúng thường có hàm lượng natri cao.
- Cắt giảm lượng nước uống nếu bạn trở nên khó thở
5.3. Thay đổi lối sống
- Theo dõi cân nặng: hãy tự cân vào cùng một thời điểm mỗi ngày và ghi lại vào nhật ký theo dõi.
- Giảm cân nếu bạn thừa cân (theo khuyến nghị của bác sĩ).
- Thường xuyên tập thể dục cũng có thể hỗ trợ điều trị tăng áp động mạch phổi.
- Không hút thuốc
- Tránh hoặc giảm lượng rượu uống vào
- Tránh thai
5.4. Liệu pháp phẫu thuật
- Cắt: Nếu có, cục máu đông trong động mạch phổi có thể được phẫu thuật cắt bỏ để cải thiện lưu lượng máu và chức năng phổi.
- Ghép phổi: Hiện nay, đây là phương pháp chữa trị duy nhất cho bệnh lý này do cục máu đông mãn tính gây ra. Tâm thất phải sẽ trở lại bình thường sau khi phổi được cấy ghép.
- Ghép tim và phổi: Loại ghép tạng đôi này rất hiếm nhưng cần thiết cho tất cả những bệnh nhân bị suy tim và phổi kết hợp.
Tăng áp động mạch phổi là một bệnh lý rất nguy hiểm. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm rất dễ dẫn đến tử vong. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào, hãy ngay lập tức điều trị. Hy vọng các thông tin trên hữu ích với bạn. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.